گواهی آی پی چیست؟ راهنمای کامل برای مبتدیان

با پیشرفت فناوری، گوشی‌های هوشمند و سایر گجت‌های الکترونیکی به بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی روزمره تبدیل شده‌اند. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کاربران هنگام خرید این دستگاه‌ها، میزان مقاومت آن‌ها در برابر آب و گرد و غبار است. در این میان، اصطلاحاتی مانند "مقاوم در برابر آب" یا "ضد گرد و غبار" به‌طور گسترده در مشخصات فنی محصولات دیده می‌شود، اما این عبارات به چه معنا هستند و چگونه می‌توان سطح واقعی مقاومت یک دستگاه را تشخیص داد؟ گواهی آی پی چیست و چرا اهمیت دارد؟

IP Rating یا همان درجه حفاظت بین‌المللی (Ingress Protection) یک استاندارد جهانی برای اندازه‌گیری میزان مقاومت تجهیزات الکترونیکی در برابر نفوذ مایعات و ذرات خارجی است. اما این کدها مانند IP67، IP68 و IPX5 چه تفاوت‌هایی دارند و کدام یک برای نیازهای روزمره مناسب‌تر است؟ در این مقاله، مفهوم گواهی آی پی را به‌طور دقیق بررسی می‌کنیم، نحوه خواندن این استانداردها را توضیح می‌دهیم و تفاوت بین گواهی‌های مختلف را مشخص خواهیم کرد. همچنین به این پرسش پاسخ خواهیم داد که آیا داشتن گواهی IP به معنای ضدآب بودن کامل یک دستگاه است یا خیر.

گواهی آی پی چیست؟

همانطور که پیش‌تر بررسی گردیم، گواهی آی پی (IP Rating) یک استاندارد بین‌المللی است که میزان مقاومت دستگاه‌های الکترونیکی را در برابر نفوذ مایعات و ذرات جامد مانند گرد و غبار مشخص می‌کند. این استاندارد توسط کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک (IEC) تعریف شده و به‌عنوان معیاری برای تعیین میزان حفاظت تجهیزات در محیط‌های مختلف استفاده می‌شود. کلمه IP مخفف عبارت Ingress Protection به‌معنای "محافظت در برابر نفوذ" است. این گواهی شامل یک کد دو عددی است که هر یک از این اعداد نشان‌دهنده سطح خاصی از حفاظت دستگاه در برابر عوامل خارجی هستند.

برای مثال، اگر یک گوشی دارای گواهی IP68 باشد، عدد اول بدان معناست که در برابر نفوذ گرد و غبار کاملاً مقاوم است و عدد دوم نشان دهنده مدت زمان مشخصی است که دستگاه در عمق معینی از آب بدون آسیب باقی می‌ماند. گواهی IP در بسیاری از دستگاه‌های دیجیتال مانند گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها، ساعت‌های هوشمند و هدفون‌های بی‌سیم استفاده می‌شود. این استاندارد به کاربران کمک می‌کند تا میزان مقاومت دستگاه خود را در برابر شرایط محیطی بررسی کنند و انتخاب مناسبی براساس نیازهایشان داشته باشند.

گواهی‌های IP چگونه خوانده می‌شوند؟

گواهی آی پی شامل یک کد عددی دو رقمی است که نشان‌دهنده میزان مقاومت دستگاه‌های الکترونیکی در برابر نفوذ گرد و غبار و آب است. این کدها هنگام خرید گوشی‌های هوشمند، ساعت‌های هوشمند، هدفون‌های بی‌سیم و بسیاری از گجت‌های دیگر مشاهده می‌شوند. اما این اعداد چه معنایی دارند و چگونه باید آن‌ها را تفسیر کرد؟

عدد اول: میزان مقاومت در برابر گرد و غبار

عدد اول در کد IP نشان‌دهنده سطح محافظت دستگاه در برابر ورود اجسام جامد و گرد و غبار است. این مقدار از 0 تا 6 متغیر است و هرچه این عدد بالاتر باشد، محافظت دستگاه در برابر ذرات خارجی بیشتر خواهد بود. اگر دستگاهی دارای عدد 6 در ابتدای کد IP باشد، یعنی کاملاً ضد گرد و غبار است و می‌تواند در محیط‌های پر از گرد و خاک مانند مناطق صنعتی یا طبیعت بدون مشکل کار کند.

عدد دوم: میزان مقاومت در برابر آب

عدد دوم در کد IP نشان‌دهنده سطح محافظت دستگاه در برابر نفوذ مایعات، به‌ویژه آب است. این مقدار از 0 تا 9K متغیر بوده و هرچه عدد بالاتر باشد، مقاومت بیشتری در برابر نفوذ آب خواهد داشت. عدد 7 یا 8 نشان‌دهنده مقاومت در برابر غوطه‌وری در آب است، اما این به معنای ضدآب بودن کامل نیست، زیرا با گذشت زمان یا ورود آب با فشار زیاد ممکن است آسیب ببیند.

تفاوت بین گواهی‌های IP مختلف چیست؟

اکنون که با مفهوم گواهی آی پی چیست آشنا شده اید، بهتر است با معروف ترین استانداردهای آن نیز آشنا شوید. استاندارد IP Rating در مدل‌های مختلفی ارائه می‌شود که هرکدام سطح متفاوتی از محافظت در برابر گرد و غبار و آب را ارائه می‌دهند. در ادامه، رایج‌ترین گواهی‌های IP را بررسی می‌کنیم و تفاوت‌های کلیدی آن‌ها را توضیح می‌دهیم.

IPX0 ؛ بدون هیچ‌گونه محافظت

دستگاه‌هایی که هیچ نوع گواهی IP ندارند یا IPX0 نامیده می‌شوند، در برابر نفوذ گرد و غبار و آب کاملاً آسیب‌پذیر هستند. اگر چنین دستگاهی در معرض رطوبت، باران یا گرد و غبار قرار بگیرد، احتمال آسیب‌دیدگی بسیار بالاست. بسیاری از گوشی‌ها و تجهیزات ارزان‌قیمت بدون گواهی IP عرضه می‌شوند و در صورت تماس با مایعات، ممکن است از کار بیفتند.

IPX4؛ مقاوم در برابر پاشش آب از تمام جهات

این استاندارد نشان می‌دهد که دستگاه در برابر پاشیدن آب از هر زاویه‌ای مقاوم است، اما نباید آن را در آب غوطه‌ور کرد. برای مثال، برخی از هدفون‌های بی‌سیم ورزشی از این گواهی برخوردارند، زیرا می‌توانند در برابر تعرق یا باران‌های سبک مقاومت کنند. با این حال، اگر این دستگاه‌ها داخل آب بیفتند، احتمال آسیب‌دیدگی آن‌ها بالاست.

IP55؛ محافظت محدود در برابر گرد و غبار و مقاوم در برابر پاشش آب

دستگاه‌هایی که این گواهی را دارند، تا حدی در برابر گرد و غبار مقاوم هستند، اما ممکن است مقدار کمی گرد و خاک به داخل آن‌ها نفوذ کند. در برابر پاشش آب با فشار کم نیز مقاوم‌اند، اما نمی‌توان آن‌ها را در آب فرو برد. برخی از هدفون‌های بلوتوثی، اسپیکرهای پرتابل و ساعت‌های هوشمند اقتصادی دارای این گواهی هستند.

IP57؛ مقاوم در برابر گرد و غبار و غوطه‌وری موقت در آب

این گواهی نشان می‌دهد که دستگاه علاوه بر داشتن محافظت نسبی در برابر گرد و غبار، می‌تواند به مدت ۳۰ دقیقه در عمق ۱ متری آب غوطه‌ور شود. برخی از ساعت‌های هوشمند، گجت‌های پوشیدنی و برخی هدفون‌های بی‌سیم پیشرفته از این استاندارد بهره می‌برند. این دستگاه‌ها برای افرادی که در محیط‌های مرطوب کار می‌کنند یا ورزش‌های آبی سبک انجام می‌دهند، مناسب هستند.

IP67؛کاملاً ضد گرد و غبار و مقاوم در برابر غوطه‌وری در آب

دستگاه‌هایی که دارای گواهی IP67 هستند، به‌طور کامل در برابر گرد و غبار مقاوم‌اند و هیچ‌گونه ذره‌ای به داخل آن‌ها نفوذ نمی‌کند. علاوه بر این، می‌توانند تا ۳۰ دقیقه در عمق ۱ متری آب بدون آسیب باقی بمانند. بسیاری از گوشی‌های هوشمند میان‌رده و ساعت‌های هوشمند از این گواهی بهره می‌برند. این استاندارد برای افرادی که در محیط‌های پر از گرد و خاک کار می‌کنند یا احتمال افتادن گوشی در آب وجود دارد، گزینه‌ای مناسب است.

IP68؛ بالاترین سطح محافظت در گوشی‌های هوشمند

گواهی IP68 نشان می‌دهد که دستگاه کاملاً ضد گرد و غبار است و می‌تواند برای مدت طولانی‌تری در عمق بیشتری از آب قرار بگیرد. میزان دقیق مقاومت در برابر آب معمولاً توسط شرکت سازنده مشخص می‌شود. برای مثال، گوشی‌های پرچم‌دار مانند Samsung Galaxy S23 Ultra و iPhone 15 Pro دارای این استاندارد هستند و می‌توانند تا ۱.۵ متر در آب برای مدت ۳۰ دقیقه یا بیشتر بدون آسیب باقی بمانند. این گواهی برای افرادی که در مناطق مرطوب زندگی می‌کنند یا فعالیت‌های ورزشی آبی انجام می‌دهند، ایده‌آل است.

IP69K؛ مقاوم در برابر جت‌های آب با فشار بالا و دمای بالا

این استاندارد بالاترین سطح محافظت را ارائه می‌دهد. دستگاه‌هایی با IP69K نه‌تنها در برابر گرد و غبار و غوطه‌وری در آب مقاوم‌اند، بلکه می‌توانند در برابر جت‌های آب با فشار بالا و دمای بالا نیز مقاومت کنند. این ویژگی معمولاً در تجهیزات صنعتی، وسایل نقلیه سنگین و گوشی‌های مقاوم خاص (مثل برخی گوشی‌های CAT) دیده می‌شود. اگر دستگاهی دارای این استاندارد باشد، می‌توان از آن در شرایط سخت صنعتی و محیط‌های بسیار نامناسب استفاده کرد.

تفاوت مهم بین گواهی‌های رایج IP67 و IP68

دو مورد از رایج‌ترین استانداردهای مقاومتی در گوشی‌های هوشمند IP67 و IP68 هستند. تفاوت اصلی این دو در میزان مقاومت در برابر آب است:

IP67: کاملاً مقاوم در برابر گرد و غبار و قابل غوطه‌وری در عمق ۱ متری آب به مدت ۳۰ دقیقه.

IP68: کاملاً مقاوم در برابر گرد و غبار و دارای مقاومت بیشتر در برابر آب، معمولاً تا عمق ۱.۵ متر یا بیشتر، بسته به مشخصات شرکت سازنده.

گوشی‌ها و دستگاه‌هایی با بالاترین گواهی IP

سامسونگ گلکسی s24 ultra

S24 Ultra به عنوان گوشی ضدآب سامسونگ با طراحی مقاوم و بدنه‌ای از تیتانیوم گرید ۲ و شیشه Gorilla Armor یکی از مستحکم‌ترین پرچم‌داران سامسونگ است. گوشی سامسونگ دارای گواهی IP68 بوده و می‌تواند تا ۱.۵ متر زیر آب به مدت ۳۰ دقیقه بدون مشکل دوام بیاورد. علاوه بر مقاومت در برابر گرد و غبار، این دستگاه برای شرایط سخت طراحی شده است. وزن ۲۳۲ گرم و ابعاد ۸.۶ میلی‌متری آن نشان از استحکام بالا دارد.

آیفون 16 پرومکس

گوشی iPhone 16 Pro Max با طراحی فریم تیتانیومی گرید ۵ و محافظ شیشه‌ای Corning در جلو و پشت، یکی از مقاوم‌ترین پرچم‌داران اپل تا به امروز است. جدیدترین گوشی ایفون دارای گواهی IP68 بوده و می‌تواند تا ۶ متر زیر آب به مدت ۳۰ دقیقه بدون آسیب باقی بماند، که یکی از بالاترین سطوح مقاومت در گوشی‌های هوشمند است. وزن ۲۲۷ گرم و ضخامت ۸.۳ میلی‌متر نشان از تعادل عالی بین استحکام و ارگونومی دارد.

شیائومی 14T پرو

گوشی Xiaomi 14T Pro  با طراحی زیبا و مقاوم، دارای بدنه‌ای شیشه‌ای و فریم آلومینیومی است که استحکام بالایی را در کنار ظاهری مدرن ارائه می‌دهد. این دستگاه با وزن ۲۰۹ گرم و ضخامت ۸.۴ میلی‌متر، تعادل خوبی بین مقاومت و ارگونومی دارد. گواهی IP68 نشان‌دهنده‌ی مقاومت گوشی شیائومی در برابر گرد و غبار و آب تا عمق ۲ متری برای ۳۰ دقیقه است. این ویژگی باعث می‌شود که شیائومی 14 تی پروبرای استفاده در شرایط مختلف، از محیط‌های شهری گرفته تا طبیعت‌گردی، گزینه‌ای مطمئن باشد.

آیا داشتن گواهی IP به معنی ضدآب بودن کامل است؟

بسیاری از کاربران تصور می‌کنند که داشتن گواهی IP68 یا استانداردهای مشابه به این معناست که گوشی آن‌ها کاملاً ضدآب است و هیچ‌گاه آسیب نخواهد دید. اما واقعیت این است که هیچ گوشی هوشمندی ۱۰۰٪ ضدآب نیست و گواهی IP تنها نشان‌دهنده میزان مقاومت در شرایط کنترل‌شده آزمایشگاهی است.

جمع بندی

گواهی IP یکی از مهم‌ترین معیارهای مقاومت گوشی‌ها و گجت‌های هوشمند در برابر گرد و غبار و آب است. این استاندارد به کاربران کمک می‌کند تا میزان تحمل دستگاه را در شرایط مختلف بسنجند. در این مقاله، بررسی کردیم که گواهی آی پی چیست، چگونه خوانده می‌شود، تفاوت بین انواع گواهی‌های IP را توضیح دادیم و همچنین تعدادی از گوشی‌های برتر با بالاترین استانداردهای مقاومت را معرفی کردیم. اگر قصد خرید یک گوشی به‌روز با آخرین گواهی‌های مقاومتی را دارید، به فروشگاه یوآل تک مراجعه کنید و با مقایسه قیمت گوشی برندهای مختلف، بهترین انتخاب را داشته باشید.